Hałas w polskich szkołach przekracza normy dwukrotnie. Jak niszczy zdrowie i wyniki w nauce Twojego dziecka?

Taki poziom hałasu, porównywalny z gwarem na ruchliwej ulicy, prowadzi do pogorszenia wyników w nauce, problemów z koncentracją i wzrostu poziomu stresu, a dla nauczycieli kończy się przewlekłymi chorobami zawodowymi narządu głosu.

Skutki hałasu dla uczniów: Gorsze wyniki i problemy z koncentracją

Nadmierny hałas w klasie to nie tylko dyskomfort – to realna bariera w zdobywaniu wiedzy. Liczne badania naukowe potwierdzają, że:

• Uczniowie osiągają gorsze wyniki w testach z języka ojczystego i matematyki (Shield & Dockrell, 2003). W warunkach hałasu powyżej 65 dB znacząco spada koncentracja i rośnie liczba popełnianych błędów.

• Dzieci z zaburzeniami takimi jak dysleksja, wady wymowy czy niedosłuch tracą najwięcej. Potrzebują one wyraźnego sygnału mowy, co w hałaśliwej klasie jest niemożliwe (Crandell & Smaldino, 2000).

• Chroniczna ekspozycja na hałas powoduje wzrost poziomu stresu, problemy ze snem i gorsze zapamiętywanie materiału (Hygge i wsp., 2002).

Dodatkowym problemem jest zbyt długi czas pogłosu, który w wielu polskich szkołach wynosi 1,0–1,5 sekundy, podczas gdy norma dopuszcza maksymalnie 0,6 sekundy. Powoduje to nakładanie się dźwięków i sprawia, że mowa nauczyciela staje się niezrozumiała.

Zdrowie nauczycieli na szali: Choroby głosu i wypalenie zawodowe

Nauczyciele, próbując przekrzyczeć szkolny gwar, płacą za to własnym zdrowiem. Zjawisko to, znane jako efekt Lombarda, prowadzi do poważnych konsekwencji:

• Choroby narządu głosu to jedna z najczęstszych chorób zawodowych w tej grupie. Aż 65% nauczycieli doświadcza problemów z głosem w trakcie kariery (Smith i wsp., 1997).

• Hałas jest potężnym czynnikiem stresogennym. Podnosi poziom kortyzolu, a według sondaży nawet 80% polskich nauczycieli wskazuje go jako jedno z głównych źródeł codziennego obciążenia psychicznego.

Jak walczyć z hałasem w szkole? Skuteczne i sprawdzone rozwiązania

Problem hałasu w szkołach można skutecznie rozwiązać. Kluczem jest poprawa akustyki pomieszczeń. Montaż sufitów podwieszanych i paneli ściennych potrafi skrócić czas pogłosu o połowę i zwiększyć zrozumiałość mowy nawet o 35%.

Inspiracje płyną również z innych krajów:

• Finlandia: Prowadzi programy edukacyjne uczące dzieci kultury ciszy i ograniczania niepotrzebnego hałasu.

• Norwegia: Projektuje szkoły z użyciem materiałów dźwiękochłonnych i stosuje wizualne sygnalizatory hałasu – zapalające się światła, gdy w klasie robi się za głośno.

• USA: Stosuje systemy wspomagania słuchu, gdzie nauczyciel mówi do mikrofonu, a jego głos jest równomiernie rozprowadzany przez głośniki w sali.

• Wielka Brytania: Wprowadziła regularne i jawne audyty akustyczne w szkołach, które stają się podstawą do decyzji o modernizacji budynków.

Hałas w szkole nie jest problemem, który można ignorować. To realne zagrożenie dla jakości polskiej edukacji. Wdrożenie sprawdzonych rozwiązań akustycznych i edukacyjnych to inwestycja w lepszą przyszłość uczniów i zdrowsze warunki pracy dla nauczycieli.

Źródła naukowe:

• Shield, B., & Dockrell, J. (2003). The effects of noise on children at school: A review. Building Acoustics, 10(2), 97–116.

• Crandell, C., & Smaldino, J. (2000). Classroom acoustics for children with normal hearing and with hearing impairment. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 31(4), 362–370.

• Hygge, S., Evans, G. W., & Bullinger, M. (2002). A prospective study of some effects of aircraft noise on cognitive performance in schoolchildren. Psychological Science, 13(5), 469–474.

• Smith, E., Gray, S. D., Dove, H., Kirchner, L., & Heras, H. (1997). Frequency and effects of teachers’ voice problems. Journal of Voice, 11(1), 81–87.

• Persson Waye, K. (2011). Effects of classroom acoustics on children's perception of speech and learning. Journal of the Acoustical Society of America, 130(4), 2354.

• Maxwell, L., & Evans, G. (2000). The effects of noise on pre-school children’s pre-reading skills. Journal of Environmental Psychology, 20(1), 91–97.