Hałas na placu zabaw – jak prawo i dobry projekt mogą zakończyć konflikt sąsiedzki?

Skutkiem są liczne skargi, wnioski o likwidację placów, a nawet głośne procesy sądowe. W Łodzi sąd nakazał demontaż boiska i montaż ekranów akustycznych, co pokazuje skalę problemu, z którym mierzą się mieszkańcy w całej Polsce, m.in. na poznańskich Ratajach czy szczecińskich Gumieńcach.

Hałas z placu zabaw – realne zagrożenie dla zdrowia

Problem hałasu z placu zabaw to nie tylko kwestia dyskomfortu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje, że długotrwała ekspozycja na dźwięk powyżej 55 decybeli może negatywnie wpływać na samopoczucie. Tymczasem w trakcie intensywnej zabawy dzieci hałas często osiąga poziomy 70–80 decybeli, porównywalne z ruchem na ruchliwej ulicy.

Badania naukowe, takie jak te przeprowadzone przez Shield i Dockrell w Londynie, dowodzą, że takie natężenie hałasu wpływa negatywnie na koncentrację, powoduje rozdrażnienie i utrudnia odpoczynek. Co istotne, skutki te dotykają nie tylko dorosłych, ale również same dzieci – przebywanie w głośnym otoczeniu prowadzi u nich do szybszego zmęczenia i mniejszej efektywności zabawy.

Dlaczego hałas zza okna tak bardzo irytuje? Kluczowe są relacje sąsiedzkie

Reakcja na hałas nie zależy wyłącznie od jego natężenia. Jak pokazują badania (Lee i wsp., 2021), kluczowe znaczenie ma subiektywne odczuwanie dźwięków oraz nastawienie i relacje sąsiedzkie. Im większa frustracja i brak komunikacji, tym silniejsza reakcja na dźwięki, które w innych warunkach mogłyby być tolerowane.

W przypadku placów zabaw w blokowiskach działa ten sam mechanizm. Jeśli mieszkańcy mają brak poczucia wpływu na sposób korzystania z przestrzeni – na przykład gdy plac jest otwarty do późnych godzin nocnych i staje się miejscem spotkań młodzieży – odgłosy zabawy z łatwością stają się źródłem poważnego obciążenia psychicznego.

Jak pogodzić interesy? Kluczem jest mądre projektowanie i dialog

Rozwiązaniem problemu nie jest likwidacja placów zabaw, ponieważ plac zabaw pełni bardzo ważną funkcję w rozwoju fizycznym i społecznym dzieci. Kluczem jest kompromis oparty na dwóch filarach: inteligentnym projektowaniu i otwartej komunikacji.

Nowoczesna urbanistyka proponuje konkretne rozwiązania, które mogą pogodzić obie strony:

• Pasy zieleni i naturalne bariery, które skutecznie tłumią dźwięk.

• Ekrany akustyczne w miejscach, gdzie problem jest szczególnie nasilony.

• Wyznaczanie godzin użytkowania placu, by wyeliminować hałas wieczorny i nocny.

Równie ważny jest dialog. Spółdzielnie mieszkaniowe i rady osiedli coraz częściej organizują spotkania, na których ustalane są wspólne zasady korzystania z placu zabaw. To właśnie tam, gdzie udaje się połączyć potrzeby dzieci z prawem dorosłych do odpoczynku, konflikt zostaje zażegnany.

Plac zabaw jako symbol kompromisu w przestrzeni miejskiej

Spór o plac zabaw jest w istocie symbolem szerszego wyzwania: jak organizować wspólną przestrzeń w gęsto zabudowanych osiedlach. Celem nie powinno być eliminowanie miejsc rekreacji, ale takie ich projektowanie, aby nie zamieniały się w źródło hałasu nie do zniesienia. Osiągnięcie kompromisu wymaga zarówno wiedzy z zakresu akustyki i planowania przestrzennego, jak i dobrej woli mieszkańców. Tylko wtedy plac zabaw może być tym, czym powinien – bezpieczną przestrzenią radości, która łączy, a nie dzieli sąsiadów.

Bibliografia

• Shield, B. M., Dockrell, J. E. (2008). The effects of environmental and classroom noise on the academic attainments of primary school children. Journal of the Acoustical Society of America, 123(1), 133–144.

• World Health Organization (1999). Guidelines for Community Noise. WHO.

• Lee, P. J., Jeong, J. H., Jeong, J. H., & Kang, J. (2021). Perception and Reaction to Floor Impact Noise in Apartment Buildings: A Qualitative Approach. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(16), 8435.

• Ochiabuto, O. M. T. B. et al. (2021). Assessment of Noise Levels in Primary and Secondary Schools in Nnewi, Anambra State. European Journal of Environment and Public Health, 5(1), em0054.

• Artykuły prasowe: tvn24.pl (2023), epoznan.pl (2023), wszczecinie.pl (2022).