Nyquista White

Czy istnieją rozwiązania, które pomagają chronić nas przed szkodliwym oddziaływaniem dzwięku?

11 marca, 2021
Nieustanny rozwój technologii oraz dynamiczny rozrost aglomeracji miejskich to z pewnością czynniki, które mają niebagatelny wpływ na otaczający nas świat. Dzisiaj, kiedy życie toczy się niewyobrażalnie szybko, wszyscy chcielibyśmy minimalizować czas spędzany w podróży i czerpać jak najwięcej z każdej chwili. Przychodzi jednak moment, kiedy wspomniana ekspansja obraca się przeciw nam i potrzebujemy chwili oddechu, spokoju i… ciszy.

Czy istnieją rozwiązania, które pomagają chronić nas przed szkodliwym oddziaływaniem dzwięku?

11 marca, 2021

Nieustanny rozwój technologii oraz dynamiczny rozrost aglomeracji miejskich to z pewnością czynniki, które mają niebagatelny wpływ na otaczający nas świat. Dzisiaj, kiedy życie toczy się niewyobrażalnie szybko, wszyscy chcielibyśmy minimalizować czas spędzany w podróży i czerpać jak najwięcej z każdej chwili. Przychodzi jednak moment, kiedy wspomniana ekspansja obraca się przeciw nam i potrzebujemy chwili oddechu od hałasu, spokoju i… ciszy.

Hałas to określenie nadmiernego, a w dłuższej perspektywie szkodliwego oddziaływania dźwiękowego. Mówiąc o hałasie, mamy na myśli dźwięki, które nasze ucho odbiera jako drażniące i nieprzyjemne, a ich natężenie zakłóca spokojną pracę, ciche rozmowy czy nawet sen. Z akustycznego punktu widzenia, poziom hałasu mierzony jest w decybelach [dB] – jednostce, która obiektywnie określa „jak głośno” jest w naszym otoczeniu. Myśląc natomiast o rozprzestrzenianiu się dźwięków, można wyobrazić je sobie jako drgające cząsteczki, pobudzane energią pochodzącą od źródła. Każdy z nas ma przecież świadomość jak uciążliwy może być remont za ścianą, głośna muzyka pochodząca od sąsiada czy ruchliwa droga, zlokalizowana wokół terenów zurbanizowanych. O ile problem nadmiernej ekspozycji na hałas dotyka nas wszystkich, warto wspomnieć jednak o pewnych „trikach”, które stosuje nasz organizm, aby sobie z nim radzić. Przede wszystkim, dokuczliwość hałasu zależy nie tylko od jego charakteru, lecz także od jego głośności w porównaniu z innymi dźwiękami otoczenia. Ludzkie ucho przyzwyczaja się do panujących warunków, zwiększając lub zmniejszając swoją czułość. Można tego doświadczyć, wychodząc z głośnego miejsca, kiedy przez pewien czas słyszy się gorzej.
Taki sam mechanizm sprawia, że dźwięki, które nie przeszkadzałyby w dzień, w czasie nocnej ciszy stają się dokuczliwe! Co ciekawe, zjawisko to znajduje odzwierciedlenie w prawodawstwie. Rozporządzenie ministra środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r. poz. 112) określa maksymalne poziomy hałasu emitowane przez drogi dla pory dnia i nocy, mierzone przy fasadzie budynku podlegającego ochronie. W przypadku domów mieszkalnych jednorodzinnych maksymalny dopuszczalny poziom LAeq to 61 dB dla pory dnia oraz 56 dB w porze nocnej (po godz. 22). W budynkach wielorodzinnych jest to odpowiednio 65 dB w ciągu dnia oraz 56 dB w nocy. Niestety, wyższe niż dopuszczalne poziomy hałasu mogą wpływać niekorzystnie nie tylko na samopoczucie, lecz także na zdrowie, powodując np. bezsenność, nerwicę, nadciśnienie czy choroby serca. Nasuwa się więc pytanie – czy istnieją jakieś rozwiązania, które pomagają chronić nas przed szkodliwym oddziaływaniem dźwiękowym? Śpieszę z odpowiedzią – na szczęście tak. W każdym pojedynczym przypadku, choć wydaje się to oczywistością, warto próbować ograniczać emisję hałasu u źródła, np. ściszając głośną muzykę, poruszać się autem wolniej lub najlepiej – korzystać z publicznej komunikacji lub innych form transportu. Oczywiście nie zawsze jest to możliwe, jednak takie podejście jest często najprostszą formą rozwiązania problemu, choć nie zawsze wystarczającą. Istnieje jednak szereg „sztucznych” ułatwień, które pozwalają zmniejszyć poziom słyszanego hałasu. I tak na przykład, w przypadku mieszkań zastosowanie specjalnych akustycznych płyt budowlanych zapewni większy poziom izolacyjności akustycznej ścian, a co za tym idzie mniejszy poziom hałasu w naszym miejscu zamieszkania. Użycie specjalnych podłogowych podkładów akustycznych pomoże wyizolować nas od sąsiadów i sprawi, że nie będziemy słyszeli odgłosów kroków i spadających na podłogę przedmiotów. Zastosowanie okien o podwyższonych parametrach akustycznych umożliwi zmniejszenie poziomu dźwięku w domu, który przenika od zewnątrz. Odnosząc się do środowiska pracy, takimi rozwiązaniami może być: stosowanie wibroizolacji maszyn i hałaśliwych urządzeń w fabrykach i zakładach przemysłowych, stosowanie adaptacji akustycznej biur poprzez montaż ustrojów dźwiękochłonnych (ekrany nabiurkowe, akustyczne wyspy sufitowe) czy stosowanie ochronników słuchu w postaci słuchawek. W przypadku ruchliwych dróg, rozwiązaniami pomagającymi zmniejszyć hałas mogą być: stosowanie cichszych nawierzchni drogowych, okresowe kontrole, poprzedzone ograniczeniami prędkości, odpowiednia lokalizacja węzłów komunikacyjnych oraz stosowanie skrzyżowań lub odcinków wymuszających wolniejszą jazdę czy budowa skutecznych ekranów akustycznych, zmniejszających propagację hałasu na okoliczne zabudowania. Oczywiście ciężko wymienić wszystkie metody skutecznego zwalczania hałasu, jednak te wyżej podane, z pewnością odnoszą się do naszego życia i znajdują odzwierciedlenie w codzienności.
Wspominając ilość potencjalnych zagrożeń wynikających z hałasu oraz metody jego zwalczania, nie można jednak zapomnieć o metodach obiektywnej oceny tego zjawiska. Jedną z takich form są pomiary akustyczne, które w zależności od diagnozy problemu, wykonywane są według ściśle określonych norm. Dla przykładu, inaczej mierzy się izolacyjność akustyczną przegrody budowlanej, a inaczej przekroczenia poziomu dźwięku w środowisku. Co ciekawe, inną z takich form są symulacje akustyczne, które pozwalają na predykcję istotnych parametrów rozchodzenia się dźwięku w przestrzeniach i środowisku. Dzięki nim możemy „przewidzieć” zachowanie się dźwięku i już na etapie projektu, uniknąć wielu kosztownych błędów. Warto też pamiętać, że subiektywne oceny dźwięku są niezwykle ważnym elementem w przypadku każdego problemu, jednak to dopiero obiektywne pomiary akustyczne i ich analiza uznawane są wiążący dokument, świadczący o ewentualnych przekroczeniach. Podsumowując, problem nadmiernego hałasu jest nieodłącznym elementem otaczającej nas codzienności. Co prawda istnieje szereg rozwiązań, które pozwalają na jego kontrolę i ograniczenie, jednak na sprawę trzeba spojrzeć realnie – ciągły rozwój i rozrost aglomeracji będzie postępował, zwiększając tym samym naszą ekspozycję na hałas. Jako społeczeństwu jednak, pozostaje nam nie tylko znajomość problemów jakie za sobą niesie i metod jego ograniczania, ale przede wszystkim uświadamianie jak największej ilości osób, że hałas jest i będzie, ale jego propagację można przewidzieć i co najważniejsze skutecznie ograniczyć. inż. Bartłomiej Czubak ekspert w Nyquista Acoustic Design